beynin yolları

Van Andel Pennsylvania Enstitüsü ve Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından Science Advances’te yayınlanan bir araştırmaya göre, tıpkı kırsaldan geçen bir tedarik kamyonu gibi Alzheimer hastalığındaki nöronlara zarar veren yanlış katlanmış proteinler, beynin “yollarını” dolaşıyor, bazen durup bazen de barikatlardan kaçınmak için yeniden yönleniyorlar.

Bulgular, Alzheimer’daki beyin hücrelerine zarar veren karışık kümeler oluşturan tau proteinlerinin beyinde nasıl hareket ettiğine ışık tutuyor. Çalışma ayrıca beynin bazı bölgelerinin neden diğer alanlara göre hasara karşı daha savunmasız olduğuna dair yeni bilgiler de sağlıyor.

Van Andel Enstitüsü’nde yardımcı doçent ve ilgili çalışmanın yazarı Michael X. Henderson, “Beynin birbirine bağlı yapısı, işlevi için gerekli olsa da, bu yanlış katlanmış proteinler, bu yapının beyinde dolaşmasını ve ilerleyici dejenerasyona neden olmasını sağlıyor” dedi. “Bu proteinlerin beyinde nasıl dolaştığını ve belirli nöronların hasar riski altında olmasına neyin sebep olduğunu anlayarak hastalığın ilerlemesi üzerinde maksimum etkiye sahip olmak için doğru zamanda doğru yere yönlendirilebilecek yeni tedaviler geliştirebiliriz.” diye de ekledi.

Ekip, Alzheimer hastalığının modellerini kullanarak, beyinde ilerledikçe yanlış katlanmış tau proteinlerini haritaladı. Tau patolojisinin, biyolojik otoyollara benzeyen beynin sinir ağları boyunca bölgeden bölgeye hareket ettiğini, ancak her bağlı bölgeye gitmediğini keşfettiler.

Ekip, beynin bazı bölgelerinin proteinlerin yayılmasına neden direnç gösterdiğini anlamak için gen ekspresyon modellerine yöneldi.

Tek başına protein yayılmasından beklenenden daha fazla tau patolojisi olan bölgelerde daha fazla eksprese edilen bazı genleri tanımladılar. Ekip, beyindeki protein birikimini kontrol eden genetik faktörleri anlayarak, yanlış katlanmış protein hareketine müdahale etmenin, Alzheimer ve benzeri nörodejeneratif hastalıkların ilerlemesini yavaşlatmanın veya durdurmanın yollarını belirlemeyi umuyor.

Pennsylvania Üniversitesi’nde doktora öğrencisi ve çalışmanın ilk yazarı Eli Cornblath, “Tau’nun beyin bölgeleri arasındaki bağlantılar boyunca hem ileriye hem de geriye doğru yayıldığı hipotezimizi test etmek için bu ağ modellerini kullandık. Bu iki yönlü yayılma sürecini açıklamak için modellerimizi kullandıktan sonra, bu protein kümelerinin oluşmasını önlemek veya temizlemek için yeni moleküler hedefleri bilgilendirmeye yardımcı olabilecek birkaç gen bulduk.” dedi.

 

KAYNAKÇA & İLERİ OKUMA

çEVİRİ | SCIENCE DAILY

BAŞLIK GÖRSELİ | PIXABAY