Virüs

Covid-19 kökeni yarasalar mıydı? Pangolinler miydi? İkisi de miydi? Başka bir şey miydi? SARS-CoV-2’nin kökenini bulmak, gelecekteki salgın hastalıklarla savaşmak için çok önemlidir.

SARS-CoV-2 virüsünü ilk keşfetmemizin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Bu süre zarfında virüsün nereden geldiğini ve insanlara ilk nasıl bulaştığını anlamaya çalışan birçok çalışma yapıldı.

Virüsün doğal olarak evrimleştiğine, Aralık 2019’dan önce Çin’de yayıldığına ve bir hayvan konakçıdan insanlara sıçradığına dair çok iyi kanıtlar var. Bununla birlikte, hangi hayvan konakçıların dahil olduğunu ya da tam olarak ne zaman insanlara sıçradığını bilmiyoruz.

SARS-CoV-2 virüsünün en yakın akrabalarından biri olan RaTG13’ün, pandeminin başladığı Wuhan’dan yaklaşık 1000 mil uzakta, Çin’in Yunnan eyaletindeki bir mağaradaki at nalı yarasalarında bulunduğunu biliyoruz.

RaTG13 virüsü SARS-CoV-2’ye çok benzerken, başak protein reseptör bağlanma alanında farklılıklar içerir (virüsün enfeksiyonun başlangıcında bir insan hücresindeki ACE2 proteinine tutunan kısmıdır) . Farklılıklar, RaTG13’ün insanları iyi bir şekilde enfekte etmeyeceğini gösteriyor, bu da RaTG13’ün SARS-CoV-2’nin ebeveyni olma ihtimalinin düşük olduğu anlamına geliyor. Bunun yerine, RaTG13 virüsünün veya benzeri bir virüsün yarasalardan, virüsün insan popülasyonuna atlamadan önce daha da evrimleştiği farklı bir ara hayvan konağına sıçramış olabileceği düşünülüyor.

İlk Araştırmalar

Çin’deki pangolinlerde ek, ilgili virüsler buldu. Genel olarak bu pangolin virüsleri, SARS-CoV-2 ile RaTG13 kadar yakından ilişkili olmasa da, muhtemelen insanları enfekte edebilecek benzer bir dikenli protein reseptör bağlanma alanı gösterdiler. Bu sonuçlardan, bir pangolin SARS-CoV-2 ve bir RaTG13 virüsü yeniden birleştiğinde SARS-CoV-2’nin evrimleşmiş olabileceği ve insanlara kolayca bulaşabilecek yeni bir virüs oluşturduğu öne sürüldü ve pandemiyi başlatan da buydu.

Ancak daha fazla araştırma, bu rekombinasyonun gerçekte gerçekleştiğine dair hiçbir kanıt bulamadı ve bunun yerine, SARS-CoV-2 virüslerinin Çin’deki at nalı yarasalarında birkaç on yıl boyunca evrimleştiğini ve insanlara bulaşmak için mutlaka bir ara konakçıya ihtiyaç duymadığını ileri sürdü.

SARS-CoV-2’nin kökenini yarasalarda veya diğer hayvanlarda ara konakçı olarak kanıtlamaya çalışmak için, Dünya Sağlık Örgütü kısa süre önce Çin’e, birçok farklı türde vahşi ve evcilleştirilmiş hayvanlarda ilgili virüslerin izlerini arayan keşif amaçlı bir misyon başlattı. Binlerce örneğe rağmen, SARS-CoV-2’nin öncü virüsü bulunamadı.

Virüsün Wuhan yakınlarındaki denenmemiş hayvan popülasyonlarında hala pusuda olması mümkündür. Virüsün daha uzaklardan gelmesi, ara konakçılar veya vahşi hayvan ticareti yoluyla Wuhan’a seyahat etmesi de mümkündür. Ama asla bilemeyebiliriz. Bulaşıcı bir hastalığın hayvan rezervuarının tanımlanması yıllar alabilir ve bazı hastalıklar için kesin köken genellikle bilinmemektedir. Bu zorluklara rağmen, SARS-CoV-2’nin kökenlerinin araştırılması devam edecek.

SARS-CoV-2 virüsünün kökenini araştırmak için iyi nedenler var, ancak bunlar mevcut durumumuzu veya pandemiyi kontrol etme yeteneğimizi doğrudan etkilemeyebilir. Virüsün kökenini keşfedebilirsek, bazı vahşi hayvan popülasyonunda gelecekteki SARS-CoV-2 salgınları için risk oluşturabilecek bilinmeyen bir virüs rezervuarı olup olmadığını öğrenebiliriz. Virüsün yalnızca yarasalarda geliştiğini ve insanları enfekte etmeden önce bir ara konakta daha fazla evrime ihtiyaç duymadığını keşfedersek bu özellikle doğrudur.

Ayrıca ilgili SARS-CoV virüslerini keşfedebilir ve insanlara sıçramalarını önlemek için adımlar atabiliriz. Uzun vadede, virüsün nereden geldiğini anlayarak, yeni hayvan virüslerinin insan popülasyonuna girmesini engellemek ve muhtemelen gelecekteki salgınları önlemek için daha iyi konumlanmış olacağız.

 

KAYNAKÇA & İLERİ OKUMA

ÇEVİRİ | SCIENCEFOCUS 
Başlık Görseli | WIKIPEDIA